Het Pokkenbriefje-arrest: het oudste strafrechtelijke arrest van de Hoge Raad op rechtspraak.nl

Het nummer opent met het oudste arrest, te weten het Pokkenbriefje-arrest van de Hoge Raad uit 1862. Tamara Trotman & Rogier Simons beschrijven dit arrest als de eerste rechterlijke uitspraak aangaande drang- en dwangtoepassing in het Nederlandse vaccinatiebeleid. Centraal in dit arrest stond namelijk de vraag of het vereisen van een vaccinatiebewijs – het zogenoemde pokkenbriefje – voor deelname aan lager onderwijs in strijd is met de inrichting van het openbaar onderwijs en de vrijheid van onderwijs. De auteurs schetsen de achtergrond
van het pokkenbriefje. De overheid probeerde vanaf het begin van de 19de eeuw vaccinatie tegen pokken te bevorderen, maar na een heftige pokkenuitbraak
werd de ‘pokkenbestrijding’ geïntensiveerd en neigde het beleid richting drang en zelfs dwang, met als gevolg maatschappelijk verzet (met name vanuit protestante hoek). De auteurs laten zien hoe het vaccinatiebeleid en de mate van drang of dwang die daarbij speelt nog altijd leiden tot maatschappelijke discussie en trekken daarbij een parallel met recente discussies over vaccinatiedrang
(coronatoegangsbewijzen) en -dwang (Tsjechische vaccinatieplicht).