Abstract
Introductie
Artikel 2.2 van de Wtl (‘Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding’) geeft ruimte voor de uitvoering van euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring, mits voldaan aan de overige zorgvuldigheidscriteria. Deze overige criteria zijn dan ‘van overeenkomstige toepassing’. Een formulering die bij veel artsen tot dilemma’s leidt.
Doel van het onderzoek
De visie van juridische experts verkennen rondom euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring en de interpretatie van de formulering ‘van overeenkomstige toepassing’.
Methode
Twee focusgroepen met juridische experts (n=9) werden uitgevoerd met diverse dilemma’s, gebaseerd op literatuur, en eerder onderzoek als uitgangspunt. De data werd iteratief geanalyseerd met behulp van thematische content analyse en de ‘framework’ methode.
Resultaten
Uit de data analyse komen drie thema’s naar voren:
1. de betekenis van de wilsverklaring;
2. de rol van andere betrokkenen en
3. de waarde van de actuele uitingen.
Deze drie thema’s leiden tot een vierde thema: de verantwoordelijkheid voor het interpreteren van euthanasieverzoeken.
De deelnemers variëren in hun visie over de juridische waarde van de schriftelijke wilsverklaring en benadrukken het belang van een wilsbekwaamheidsbeoordeling. De wilsverklaring wordt gezien als bron van informatie over het, door de patiënt geformuleerde, ondraaglijk lijden. Desondanks dienen de (non-)verbale uitingen van de patiënt met gevorderde dementie te prevaleren. De interpretatie van deze (non)-verbale uitingen is echter ingewikkeld en subjectief. De rol van andere betrokkenen in dit proces is, volgens de deelnemers, (juridisch) beperkt. Gezien het feit dat de schriftelijke wilsverklaring een eenzijdige rechtshandeling is, waarbij de eindbeslissing over de euthanasie bij de arts ligt, wordt de arts gezien als ‘meester van de interpretatie’.
Conclusie
Volgens de deelnemende juridische experts is de arts de ‘meester van de interpretatie’. Dat betekent: het is aan de arts om, vanuit zijn eigen medisch-professionele visie, invulling te geven aan de formulering ‘van overeenkomstige toepassing’. De wilsverklaring en andere betrokkenen kunnen hierbij dienen als bron van informatie, maar zijn nooit doorslaggevend. De actuele (non)-verbale uitingen van de patiënt met dementie dienen altijd in ogenschouw genomen te worden, al is de interpretatie hiervan complex en onderhevig aan subjectiviteit
Artikel 2.2 van de Wtl (‘Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding’) geeft ruimte voor de uitvoering van euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring, mits voldaan aan de overige zorgvuldigheidscriteria. Deze overige criteria zijn dan ‘van overeenkomstige toepassing’. Een formulering die bij veel artsen tot dilemma’s leidt.
Doel van het onderzoek
De visie van juridische experts verkennen rondom euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring en de interpretatie van de formulering ‘van overeenkomstige toepassing’.
Methode
Twee focusgroepen met juridische experts (n=9) werden uitgevoerd met diverse dilemma’s, gebaseerd op literatuur, en eerder onderzoek als uitgangspunt. De data werd iteratief geanalyseerd met behulp van thematische content analyse en de ‘framework’ methode.
Resultaten
Uit de data analyse komen drie thema’s naar voren:
1. de betekenis van de wilsverklaring;
2. de rol van andere betrokkenen en
3. de waarde van de actuele uitingen.
Deze drie thema’s leiden tot een vierde thema: de verantwoordelijkheid voor het interpreteren van euthanasieverzoeken.
De deelnemers variëren in hun visie over de juridische waarde van de schriftelijke wilsverklaring en benadrukken het belang van een wilsbekwaamheidsbeoordeling. De wilsverklaring wordt gezien als bron van informatie over het, door de patiënt geformuleerde, ondraaglijk lijden. Desondanks dienen de (non-)verbale uitingen van de patiënt met gevorderde dementie te prevaleren. De interpretatie van deze (non)-verbale uitingen is echter ingewikkeld en subjectief. De rol van andere betrokkenen in dit proces is, volgens de deelnemers, (juridisch) beperkt. Gezien het feit dat de schriftelijke wilsverklaring een eenzijdige rechtshandeling is, waarbij de eindbeslissing over de euthanasie bij de arts ligt, wordt de arts gezien als ‘meester van de interpretatie’.
Conclusie
Volgens de deelnemende juridische experts is de arts de ‘meester van de interpretatie’. Dat betekent: het is aan de arts om, vanuit zijn eigen medisch-professionele visie, invulling te geven aan de formulering ‘van overeenkomstige toepassing’. De wilsverklaring en andere betrokkenen kunnen hierbij dienen als bron van informatie, maar zijn nooit doorslaggevend. De actuele (non)-verbale uitingen van de patiënt met dementie dienen altijd in ogenschouw genomen te worden, al is de interpretatie hiervan complex en onderhevig aan subjectiviteit
| Original language | Dutch |
|---|---|
| Pages (from-to) | 1-3 |
| Number of pages | 3 |
| Journal | Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde |
| Volume | 2023 |
| Issue number | 3 |
| Publication status | Published - 1 Jun 2023 |